Proje Özeti

Bu proje, 6 Şubat 2023 tarihinde merkez üssü Kahramanmaraş’ın Pazarcık ve Elbistan ilçeleri olan depremlerin Organize Sanayi Bölgelerinde yaratmış olduğu istihdam ve üretim arzı problemlerinin nedenlerini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Üretim arzı problemlerinden birisi olarak değerlendirilen, depremden kaynaklı işçi göçleri projenin diğer bir odak noktasıdır. Kahramanmaraş merkezli depremlerden 11 il etkilenmiştir. Projenin kapsamını, IOM[1]’un deprem sonrası yapmış olduğu çalışmanın verilerden de görüldüğü üzere, depremlerden önemli oranda etkilenen Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş ve Malatya illerindeki Organize Sanayi Bölgeleri oluşturmaktadır.

 

Projenin vurgu yaptığı özgün fikir “Depreme Dirençli Organize Sanayi Bölgeleri” anlayışıdır. Kamusal alanda bu anlayışın duyurulması, canlı tutulması ve saha verilerine dayalı sunulacak politika önerilerinin hayata geçirilecek olması projenin en önemli çıktıları olarak düşünülmektedir. Bölge ekonomisinin yeniden canlandırılmasına yardımcı olacak yeni politika önerilerinde tersine göç, depreme dayanıklı OSB’ler içerisinde oluşturulacak barınma ve sosyal yaşam alanlarıyla birlikte sağlanacak ve işgücü açığının da giderilmesine katkı sunulmuş olacaktır.

 

Projede, iki farklı yöntem kullanılacaktır. Bu yöntemlerden birisi Saha Araştırması diğeri ise Eye Tracking’dir. Görüşmeler esnasında yarı yapılandırılmış bir tarzda hazırlanmış soruların işverenlere yöneltilmesi, yaşanan üretim arzı problemlerinin ve depremden kaynaklı işçi göçünün nedenlerine ışık tutacaktır. Eye Tracking yöntemi ise görüşmelerle birlikte işverenlerin dikkatlerinin doğru bir şekilde değerlendirilmesini sağlayacaktır. Böylece görsel uyaranlar üzerindeki bakış süresi, işverenlerin odaklandıkları bölgelerin ve gezinme desenlerinin belirlenmesini sağlayacaktır. İki farklı yöntem ile verilerin güvenliği ve geçerliliği güçlendirilip vurgu yapılan temaların altı çizilecektir. Daha sonra iki yöntemin ortak vurgu yaptığı temalar anlatı analiz yöntemi ile analiz edilecektir.  

 

Proje, Fırat Üniversitesi Mühendislik Fak. Eletrik Elektronik Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Ahmet Orhan’ın danışmanlığında ve Fırat Üniversitesi İİBF öğretim üyesi Doç.Dr. Haluk YAMAN’ın yürütücülüğünde gerçekleştirilecektir. Proje, Elazığ, Kahramanmaraş, Hatay ve Malatya illerindeki üniversitelerde çalışan akademisyenlerden ve bursiyerlerden oluşan bir ekip tarafından yürütülecektir. Projenin süresi 18 ay olarak planlanmıştır. Proje ekibinde yer alan araştırmacıların yapacakları işler iş paketinde ayrıntılı olarak verilmiştir.

 

 Projenin gerçekleştirilmesi neticesinde: “Depreme Dirençli OSB’ler” fikrinin kamusal alanda tanıtılması ile AFAD ve TOKİ gibi kurumların yeni çalışmaları için faydalı politika önerileri ilgili kurumlara sunulacaktır.  Deprem sonrası ekonomik güvenliğin önemli bir ayağı olacak OSB’lerin depreme dirençli hale getirilmesi projenin ulusal ekonomik güvenliğe sağladığı katkı olacaktır. Web of Science ve Scopus’da yayımlanacak makaleler ile literature katkı sağlanacaktır. Proje kapsamında görev alacak olan lisansüstü öğrencilere proje kültürü kazandırılacaktır. Saha çalışmalarında öğretim elemanları ile yürütecekleri ortak görüşmeler akademik anlamda gelişmelerini sağlayacaktır. Bu proje 11. Kalkınma Planının “Sanayi ve teknoloji bölgelerinde (OSB, Endüstri Bölgeleri, Teknoloji Geliştirme Bölgeleri, Serbest Bölgeler) sunulan hizmetler geliştirilecek, bu bölgelerin sanayinin rekabetçiliğine ve verimliliğine daha etkin katkı vermesi sağlanacaktır” (md.322) maddesi, md 311.1, md. 296, md. 311, md. 322.8, md. 566.2, ve “Yeni OSB’lerin mekânsal olarak kurgulanmasında ve mevcutların dönüşümünde çevre düzenlenmesi ve sosyal donatı ihtiyaçlarına yönelik iyileştirmeler yapılacaktır” (md. 322.8) maddeleri ile ilişkilidir. Ayrıca çalışmaları devam eden 12. Kalkınma planında yer alan Afet Yönetimi bahsindeki “Afetlere Dirençli Yaşam Alanları, Sürdürülebilir Çevre” konusuna da destek veriler sağlayacaktır.